Ο κινηματογραφικός Μίκης Θεοδωράκης
του Γιώργου Αγοραστάκη
Ο Μίκης Θεοδωράκης, παράλληλα με την παγκόσμια αναγνώριση της προσωπικότητάς του, υπήρξε ένας κορυφαίος συνθέτης κινηματογραφικών soundtracks. Σημαντικές ελληνικές και ξένες ταινίες επενδύθηκαν μουσικά με τις μοναδικές συνθέσεις του.
Παραθέτουμε τις ταινίες που έντυσε μουσικά ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης και πολίτης του κόσμου και τις τιμητικές διακρίσεις και βραβεία που έλαβε ο σπουδαίος συνθέτης:
1953/ “THE BAREFOOT BATAILLON” – “ΤΟ ΞΥΠΟΛΥΤΟ ΤΑΓΜΑ”
[Σκηνοθεσία: Greg Tallas (Γρηγόρης Θαλασσινός)]
1953/ “ΕΥΑ” [Σκηνοθεσία: Μαρία Πλυτά]
1953/ “Ο ΓΟΛΓΟΘΑΣ ΜΙΑΣ ΟΡΦΑΝΗΣ”
[Σκηνοθεσία: Δημήτρης Δαδήρας, Σπύρος Νικολαϊδης]
1957/ “ILL MΕT BY MOONLIGHT” – “Η ΑΠΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΚΡΑΙΠΕ”
[Σκηνοθεσία: Michael Powell – Emeric Pressburger]
1958/ “HONEYMOON” – “Ο ΜΗΝΑΣ ΤΟΥ ΜΕΛΙΤΟΣ”
[Σκηνοθεσία: Michael Powell]
1960/ “FACES IN THE DARK” – “ΠΡΟΣΩΠΑ ΣΤΟ ΣΚΟΤΑΔΙ”
[Σκηνοθεσία: David Eady]
1961/ “ΜΥΡΤΙΑ”
[Σκηνοθεσία: Κώστας Καραγιάννης]
1961/ «ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ»
[Σκηνοθεσία: Αλέκος Αλεξανδράκης]
1961/ “THE SHADOW OF THE CAT” – “Η ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΓΑΤΑΣ” [Σκηνοθεσία: John Gilling]
1961/ “PHAEDRA” – “ΦΑΙΔΡΑ” [Σκηνοθεσία: Jules Dassin (Ζυλ Ντασέν)]
1961/ “ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ” [Σκηνοθεσία: Ντίμης Δαδήρας]
1962/ “ΠΡΟΔΟΜΕΝΗ ΑΓΑΠΗ” [Σκηνοθεσία: Ερρίκος Θαλασσινός]
1962/ “ELECTRA” – “ΗΛΕΚΤΡΑ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1962/ “LES AMANTS DE TERUEL” – “ΟΙ ΕΡΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΕΡΟΥΕΛ” [Σκηνοθεσία: Raymond Rouleau]
1962/ “FIVE MILES TO MIDNIGHT” – “LE COUTEAU DANS LA PLAIE” – “ΤΟ ΜΑΧΑΙΡΙ ΣΤΗΝ ΠΛΗΓΗ” [Σκηνοθεσία: Anatole Litvak]
1964/ “ZORBA THE GREEK” – “ΖΟΡΜΠΑΣ Ο ΕΛΛΗΝΑΣ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1965/ “ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ” [Σκηνοθεσία: Άδωνις Κύρου]
1966/ “UNE BALLE AU COEUR” – “ΜΙΑ ΣΦΑΙΡΑ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ” [Σκηνοθεσία: Jean-Daniel Pollet]
1966/ “THE DAY THE FISH CAME OUT” – “ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΒΓΗΚΑΝ ΣΤΗ ΣΤΕΡΙΑ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1969/ “Z” (Ζει) [Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς]
1971/ “THE TROJAN WOMEN” – “ΟΙ ΤΡΩΑΔΕΣ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1971/ “BIRIBI” [Σκηνοθεσία: Daniel Moosmann]
1972/ “ETAT DE SIEGE” – “ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ” [Σκηνοθεσία: Κώστας Γαβράς]
1973/ “SUTJESKA – THE FIFTE OFFENSIVE” – “Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ SUTJESKA – Η ΠΕΜΠΤΗ ΕΠΙΘΕΣΗ” [Σκηνοθεσία: Stipe Delic]
1973/ “SERPICO” – “ΣΕΡΠΙΚΟ” [Σκηνοθεσία: Σίντνεϊ Λουμέτ (Sidney Lumet)]
1974/ “THE STORY OF JACOB AND JOSEPH” – “Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΙΑΚΩΒ ΚΑΙ ΤΟΥ ΙΩΣΗΦ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1975/ “DER GEHEIMNISTRÄGER” – “Η ΔΙΑΒΑΘΜΙΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ” [Σκηνοθεσία: Franz Josef Gottlieb]
1975/ “ACTAS DE MARUSIA” – “ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΡΟΥΣΙΑ” [Σκηνοθεσία: Miguel Littín]
1976/ «Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΣΦΑΛΙΑΡΑΣ» [Σκηνοθεσία: Γλυκοφρύδης Πάνος, Κατσουρίδης Ντίνος]
1976/ “IPHIGENIA IN AULIS” – “ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΕΝ ΑΥΛΙΔΙ” [Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης]
1980/ “Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ” [Σκηνοθεσία: Νίκος Τζίμας]
2000/ “ΦΟΒΟΥ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ” – “BEWARE OF GREEKS BEARING GUNS” [Σκηνοθεσία: John Tatoulis]
2011/ Mikis Theodorakis. Composer – Μίκης Θεοδωράκης, o Συνθέτης [Σκηνοθεσία: Αστέρης Κούτουλας]
2017/ DANCE FIGHT LOVE DIE With Mikis on the road… (The Unused Material) [Σκηνοθεσία: Αστέρης Κούτουλας]
Για τη μουσική του προσφορά στον κινηματογράφο, ο Μίκης Θεοδωράκης ξεχώρισε και βραβεύτηκε πολλές φορές από διαφορετικούς φορείς και διοργανώσεις.
Το 2011: Η Κινηματογραφική Βάση Δεδομένων IMDB τον κατέταξε στο Νο3 στη λίστα με τους 55 κορυφαίους συνθέτες μουσικής όλων των εποχών για τον κινηματογράφο (Top 55 Greatest Sound Track Composers Ever!), με Νο1 τον Ennio Morricone και Νο2 τον Jonathan Newton Howard.
Η IMDB κατατάσσει ευρύτερα τον Μίκη Θεοδωράκη στις πρώτες θέσεις των μεγαλύτερων και διασημότερων συνθετών στην ιστορία της κινηματογραφικής μουσικής. Είναι ο πρώτος καλύτερος συνθέτης στην κατηγορία BAFTA για τη μουσική του στο «Serpico» με δεύτερο το Nino Rota για τη μουσική του στο «Ο νονός». Σημειωτέον ότι για τους περισσότερους από αυτούς τους κρινόμενους συνθέτες, η κινηματογραφική μουσική είναι η αποκλειστική ή η κύρια δραστηριότητα και όχι η δευτερεύουσα όπως του Μίκη Θεοδωράκη.
Η διάκριση και η φήμη του Θεοδωράκη στον Αμερικανικό Κινηματογράφο προκύπτει κυρίως από δύο φίλμ: Zorba the Greek και Serpico
Τα βραβεία που έχουν δοθεί στο Μίκη Θεοδωράκη για την κινηματογραφική μουσική του είναι τα εξής:
1962: Βραβεύεται στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την μουσική στην ταινία Ηλέκτρα του Μιχάλη Κακογιάννη
1965: Βραβεύεται με τη Χρυσή Σφαίρα από τη: Hollywood Foreign Press Association για τη μουσική στο έργο Zorba the Greek
Βραβεία BAFTA της Βρετανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. (Τα βρετανικά βραβεία BAFTA είναι αντίστοιχα των Όσκαρ)
1970: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο Ζ
1974: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο Κατάσταση πολιορκίας
1975: Βραβεύεται με το βραβείο BAFTA για τη μουσική στο έργο Serpico
Μουσικά Βραβεία Grammy (απονέμονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ σε επιτυχημένους καλλιτέχνες στον χώρο της μουσικής βιομηχανίας από την Εθνική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών Ηχογράφησης των ΗΠΑ)
1965: Βραβεύεται με το βραβείο Grammy για τη μουσική στο έργο Zorba the Greek
1974: Βραβεύεται με το βραβείο Grammy για τη μουσική στο έργο Serpico
2002: Tιμήθηκε στη Βόννη με το βραβείο Erich Wolfgang Korngold για κινηματογραφική μουσική στη Μπιενάλε Μουσικής Κινηματογράφου (2002 International Biennal for Film Music). Εκεί, προς τιμήν του, πραγματοποιήθηκε μια συναυλία μουσικής δωματίου στο Beethovenhaus -το σπίτι που γεννήθηκε ο Μπετόβεν- στις 27 Ιουνίου, και μια ανοιχτή συναυλία με τη σουίτα Μπαλέτου «Αλέξη Ζορμπάς» στις 29, με την Ομοσπονδιακή Ορχήστρα Νέων. Ένας ύμνος για τον Μίκη Θεοδωράκη ήταν η ομιλία που εκφώνησε ο Γάλλος υπουργός Παιδείας, Τζακ Λανγκ, στην εκδήλωση.
2007: Η World Soundtrack Academy τίμησε τον Θεοδωράκη με το βραβείο Lifetime Achievement για το συνολικό του έργο στη κινηματογραφική μουσική, σε ειδική τελετή στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Γάνδης στο Βέλγιο.
2011: Los Angeles Greek Film Festival (LAGFF): Βραβεύεται με το βραβείο «Ορφέας»
Ταινίες με μουσική του Μίκη Θεοδωράκη, «Μια γρήγορη ματιά»
Δείτε εδώ ένα την ταινία μικρού μήκους - αφιέρωμα στον κινηματογραφικό Μίκη Θεοδωράκη:
Youtube: "Ο κινηματογραφικός Μίκης Θεοδωράκης, Movies with music by Mikis Theodorakis"
20+1 πολύ μικρές -μονόλεπτες- μουσικές ιστορίες από ισάριθμες ταινίες με μουσική του Μίκη Θεοδωράκη. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή, μικρού μήκους ταινία, που ακολουθεί τη χρονολογική σειρά της παραγωγής των αρχικών κινηματογραφικών ταινιών κι αποδίδει μια συνολική εικόνα των ταινιών και της μουσικής του Μίκη Θεοδωράκη. Κάθε ιστορία αρχίζει με το κύριο πόστερ της ταινίας, τον τίτλο της και από τους συντελεστές, τον σκηνοθέτη και τον μουσικό δημιουργό, που είναι πάντα ο Μίκης Θεοδωράκης, κι ακολουθούν επιλεγμένα πλάνα από την ταινία, με μουσική υπόκρουση από το κυρίως μουσικό θέμα και τυχόν διάλογοι. Οι πολύ μικρές ιστορίες, είτε αφηγούνται την υπόθεση της ταινίας, είτε μια επιμέρους πλευρά της. O Μίκης Θεοδωράκης έγραψε μουσική για 33 ταινίες. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνονται τα ντοκιμαντέρ και οι μικρού μήκους ταινίες για τις οποίες, είτε έχει γράψει επί τούτου τη μουσική, είτε έχει διαθέσει τραγούδια του, και οι οποίες μετριούνται σε δεκάδες.
